SHBA dhe Kina, në luftë për “arin e bardhë” të Argjentinës

Në Andet argjentinase, në Puna, një vend me erëra të akullta dhe temperatura të ftohta, shtrihet ai që dikur ishte qyteti i begatë i ‘Mina La Casualidad’. Pavarësisht se ishte plotësisht e izoluar, një minierë squfuri aty pranë i dha jetë këtij qyteti që ndodhet në Salta, provincën veriperëndimore të Argjentinës.

Sot, Mina La Casualidad është një qytet fantazmë. Mbyllja e minierës në vitin 1979 shënoi fatin e saj. Rrugët e zbrazëta dhe shtëpitë e rrënuara mbetën të shkreta për vite të tëra. Por një valë e re e aktivitetit minerar ka tronditur rajonin, këtë herë të shkaktuar nga nxitimi intensiv për litiumin.

Pothuajse të paprekura për miliona vite, kripa e pllajave jomikpritëse të Puna-s po shndërrohen në një qendër dinamike të prodhimit të litiumit, duke sjellë me vete mundësi ekonomike dhe shqetësime për dëmtimin e mjedisit. Në veri të rrënojave të Mina La Casualidad, disa kamionë të rëndë kalojnë malet drejt minierës Mariana, një projekt i madh litiumi në ndërtim e sipër, i operuar nga kompania kineze Ganfeng, një nga prodhuesit më të mëdhenj të litiumit në botë.

Miniera është një nga pesë projektet që gjigandi i litiumit po kryen në Argjentinë, një vend që është kthyer në skenën e një rivaliteti strategjik mes Kinës dhe Shteteve të Bashkuara, ku të dyja kërkojnë të marrin furnizimet e nevojshme për prodhimin e baterive.

Argjentina, prodhuesi i katërt më i madh i litiumit në botë, mban një të pestën e rezervave botërore. Vendi është depozitimi i dytë më i madh në planet. Ndërsa prodhimi i vendit rritet, si Pekini ashtu edhe Uashingtoni duan të marrin një pjesë të “arit të bardhë” të Argjentinës.

Kina, prodhuesi kryesor i baterive të litiumit dhe vendi që përpunon më shumë litium në botë, ka një avantazh të qartë kur bëhet fjalë për investimin në industrinë e sapolindur të Argjentinës. Por SHBA-ja, e cila po kërkon të zhvillojë zinxhirët e saj të prodhimit të teknologjisë së pastër jashtë kontrollit kinez, po përpiqet të luftojë ndikimin në rritje të Pekinit në Amerikën e Jugut me investime të reja.

Të dhënat e qeverisë argjentinase tregojnë se midis 2020-ës dhe 2023-shit, kompanitë kineze investuan 3.2 miliardë dollarë në projektet e minierave, duke përfshirë shtatë projekte të litiumit – pothuajse dyfishi i asaj të kompanive amerikane, të cilat financuan tre projekte të litiumit. Investimet kineze kanë qenë të suksesshme. Në vitin 2023, më shumë se 40% e eksporteve të litiumit të Argjentinës shkuan në Kinë, krahasuar me 9% në SHBA.

Por zgjedhja në krye të pushtetit e Javier Milei, një anarko-kapitalist i vetëshpallur, ka shënuar një ndryshim në politikën e jashtme të Argjentinës, e cila është larguar nga lidhjet e preferuara të qeverive të mëparshme të majta me Kinën; në vend të kësaj, Milei po favorizon një marrëdhënie më të ngushtë me SHBA-në në kurriz të Pekinit. Në dhjetor, Milei refuzoi një ftesë për t’u bashkuar me grupin e zgjeruar të ekonomive në zhvillim të njohur si BRICS, në të cilin Kina është një lojtar dominues.

Scan TV