Paralajmëron FMN: Borxhi publik do kalojë 100 trilionë, kërcënon ekonominë globale

Fondi Monetar Ndërkombëtar ka paralajmëruar se borxhi publik në mbarë botën do të kalojë 100 trilionë dollarë deri në fund të vitit dhe është bërë një kërcënim në rritje për ekonominë globale.

FMN tha se borxhi publik mbarëbotëror pritet të arrijë në 93 për qind të prodhimit të brendshëm bruto global në vitin 2024 dhe do të mbyllet në nivelin 100 për qind deri në fund të dekadës.

“Krijimet e vazhdueshme të borxhit mund të rrisin probabilitetin e shqetësimeve prej borxhit ose të një krize më të gjerë financiare,” shkroi mbikëqyrësi global i financave në edicionin e fundit të raportit të tij gjysmë-vjetor të Monitorit Fiskal.

FMN tha se rritja e borxhit në shtetet kryesore në rendin ekonomik mund të përhapet lehtësisht dhe të ndikojë kombet që po zvogëlojnë numrin e tyre të borxheve.

Sipas FMN-së, faktorë të tillë globalë janë bërë gjithnjë e më të spikatur në përcaktimin e normave të interesit të tregut në mbarë botën.

Deficitet buxhetore globale u zgjeruan gjatë pandemisë pasi qeveritë nxituan të mbështesin të ardhurat e atyre që preken nga bllokimet. Vendet u vendosën nën presion të ri – veçanërisht në Evropë – pasi pushtimi rus i Ukrainës në vitin 2022 shkaktoi një rritje të madhe të çmimeve të energjisë.

Plakja e popullsisë, investimet në tranzicionin e gjelbër dhe fundi i ‘dividendit të paqes’ të pas-Luftës së Ftohtë duket se janë të vendosur për të siguruar që politika fiskale të mbetet nën presion për të ardhmen e parashikueshme.

Sipas një versioni të ri të rregullave buxhetore të BE-së, vendet kanë nga katër deri në shtatë vjet për të vendosur borxhin e tyre në një trajektore të qëndrueshme.

FMN vlerëson se vendet duhet të shtrëngojnë politikën fiskale – me fjalë të tjera, të rrisin taksat ose të shkurtojnë shpenzimet – me 3 deri në 4.5 për qind të PBB-së në afat të mesëm për të pasur mundësi për të stabilizuar raportet e tyre të borxhit.

Si zakonisht, Fondi Monetar Ndërkombëtar u kërkoi vendeve të prioritizojnë shkurtimin e subvencioneve për të shmangur nevojën e shkurtimit të investimet produktive.

/a.r