“Eksperimenti” i suksesshëm i Islandës, java e punës me 4 ditë çon në rritjen e ekonomisë

Ekonomia e Islandës po e tejkalon shumicën e vendeve evropiane pas prezantimit kombëtar të një jave më të shkurtër pune pa humbje page, sipas një sondazhi të publikuar të premten.

Ndërmjet viteve 2020 dhe 2022, 51% e punëtorëve në vend pranuan ofertën e orëve më të shkurtra të punës, përfshirë javën katërditore, zbuluan dy institute kërkimore, duke vënë në dukje se shifra ka të ngjarë të jetë edhe më e lartë sot.

Vitin e kaluar, Islanda regjistroi rritje ekonomike më të shpejtë se shumica e vendeve evropiane dhe shkalla e saj e papunësisë është një nga më të ulëtat në Evropë, sipas Institutit të Autonomisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Shoqatës Islandeze për Qëndrueshmëri dhe Demokraci (Alda).

“Ky studim tregon një histori të vërtetë suksesi: orët më të shkurtra të punës janë përhapur gjerësisht në Islandë… dhe ekonomia po tregon forcë në disa tregues”, tha në një deklaratë Gudmundur D. Haraldsson, një studiues në Alda.

Në dy prova të mëdha midis 2015 dhe 2019, punonjësit e sektorit publik në Islandë punonin 35-36 orë në javë, pa ulje page. Shumë nga pjesëmarrësit kanë punuar më parë 40 orë në javë.

Provat përfshinin 2,500 njerëz – më shumë se 1% e popullsisë së punës të Islandës në atë kohë – dhe synonin të ruanin ose rrisnin produktivitetin duke përmirësuar ekuilibrin punë-jetë. Studiuesit zbuluan se produktiviteti mbeti i njëjtë ose u përmirësua në shumicën e vendeve të punës, ndërsa mirëqenia e punonjësve u rrit “dramatikisht” në një sërë metrikash, nga stresi i perceptuar dhe lodhja deri te ekuilibri i shëndetit dhe jetës së punës.

Pas testeve, sindikatat islandeze negociuan reduktime të orarit të punës për dhjetëra mijëra anëtarë të tyre në të gjithë vendin.

“Vitaliteti i ekonomisë”

Në vitin 2023, ekonomia e Islandës u rrit  me 5%, një normë rritjeje e dytë pas Maltës në mesin e ekonomive të pasura evropiane, sipas Perspektivës Ekonomike Botërore të fundit të Fondit Monetar Ndërkombëtar, të publikuar në fillim të kësaj jave. Kjo është shumë më e lartë se norma mesatare e rritjes së vendit prej gati 2% në dekadën midis 2006 dhe 2015.

Shkalla e ulët e papunësisë në Islandë është “një tregues i fortë i vitalitetit të ekonomisë”, thanë Instituti i Autonomisë dhe Alda.

Sipas Perspektivës Ekonomike Botërore të FMN-së, kjo shifër ishte 3.4% vitin e kaluar, pak më shumë se gjysma e mesatares së ekonomive të përparuara evropiane. Agjencia pret që kjo të rritet lehtë në 3.8% këtë vit dhe vitin e ardhshëm.

Ka pasur eksperimente të ndryshme me javën katërditore në mbarë botën. Këto përfshijnë një provë të suksesshme në 2022 në 33 kompani, shumica e tyre në Shtetet e Bashkuara dhe Irlandë. /vizionplus.tv