Katolikët, besimtarët më të devotshëm

Nga Eduard Zaloshnja

Brenda një periudhe 45 ditore këtë vit, banorët e Shqipërisë kremtuan katër festa të mëdha fetare njëra pas tjetrës. Shumë shqiptarë shkuan në objektet përkatëse të kultit në ditët e festave, por shumë më tepër thjesht shtruan dreka e darka festive në shtëpitë e tyre. Pas festave të tilla, vetvetiu lind pyetja se sa të devotshëm janë besimtarët shqiptarë. Deklarohen si besimtarë dhe vetëm dënden së ngrëni për festat përkatëse fetare, apo shkojnë rregullisht në kishë/xhami/teqe?

Nga një studim rigoroz mbi besimet fetare ndër banorë të rritur (18 vjeç e sipër), që drejtova në gjithë terrenin e Shqipërisë, rezultoi se 57.7% vetëdeklarohen si myslimanë sunitë, 12.6% si ortodoksë, 12% si katolikë, 10.5% si bektashij, 0.6% si protestantë etj., dhe vetëm 6.6% si ateistë/afetarë.

Me një eskstrapolim të përafërt statistikor, këto përqindje përkthehen në rreth 1.15 milionë myslimanë sunitë (ndër rreth 2 milionë banorë të rritur), rreth 253 mijë ortodoksë, rreth 240 mijë katolikë, rreth 211 mijë bektashij, rreth 12 mijë protestantë etj., dhe rreth 130,000 ateistë/afetarë. Shpërndarja e përafërt gjeografike e tyre paraqitet në Tabelën 1 më poshtë.

*Kufijtë e rajoneve në këtë tabelë janë si vijon: Rajoni Verior nga Fushë-Kruja deri lart në Vermosh, Rajoni Qendror nga Fushë-Kruja deri poshtë në Lumin Shkumbin, dhe rajoni Jugor nga Lumi Shkumbin deri poshtë në Konispol

Siç pritej, ndër të vetëdeklaruarit si myslimanë sunitë mbizotërojnë ata të rajonit qendror, ndër të vetëdeklaruarit si ortodoksë mbizotërojnë ata të rajonit jugor, ndër të vetëdeklaruarit si katolikë mbizotërojnë ata të rajonit verior, ndër të vetëdeklaruarit si bektashij mbizotërojnë ata të rajonit jugor, dhe ndër ateistët/afetarët mbizotërojnë ata të rajonit qendror. Protestanët e paktë janë të shpërndarë pothuaj përpjestimisht në të trija rajonet.

Po sa të devotshëm janë ata që vetëdeklarohen si besimtarë? Tabela 2 më poshtë na jep një përgjigje gjeografike të kësaj pyetje.

*Kufijtë e rajoneve në këtë tabelë janë si vijon: Rajoni Verior nga Fushë-Kruja deri lart në Vermosh, Rajoni Qendror nga Fushë-Kruja deri poshtë në Lumin Shkumbin, dhe rajoni Jugor nga Lumi Shkumbin deri poshtë në Konispol

Në rang republike, vetëm 10.4% e banorëve të rritur shkojnë të paktën një herë në dyjavor në kishë/xhami/teqe etj. Por kjo përqindje është mbi dyfish (21.6%) në rajonin verior.

Vetëm 17.9% e banorëve të rritur shkojnë të paktën një herë në muaj në kishë/xhami/teqe (në rang republike). Por kjo përqindje është pothuaj dyfish (33.4%) në rajonin verior. Dhe kjo diferencë gjeografike shpjegohet me faktin se më shumë se gjysma e katolikëve banojnë në rajonin verior.

Në fakt, katolikët (kudo që banojnë) rezultojnë më të devotshmit ndër besimtarët. Në rang republike, 36% e të vetë-deklaruarve si katolikë shkojnë të paktën një herë në muaj në kishë, ndërsa 16% shkojnë të paktën një herë në dyjavor.

Në rajonin verior, devocioni i katolikëve është edhe më i theksuar – plot 41% shkojnë të paktën një herë në muaj në kishë, ndërsa 20% shkojnë të paktën njëherë në dyjavor.

SHËNIM: Besimtarët e feve të tjera kanë vetëm luhajtje të vogla nga mesatarja kombëtare e devocionit fetar.