Lulëkuqet mbi Mure

Nga Gëzim Basha

Versioni i restauruar i fimit, Lulekuqet mbi Mure, mẽ beri ta rishoh kete film të jashtzakonshëm, mpleksje brilante e minimalizmit me neorealizmin.

Ky produksion i Kinostudios, “Shqiperia e Re,” mbetet një nga perlat e Dhimitèr Anagnostit. Jetimorja e varfër dhe e izoluar nga pjesa tjetër e qytetit, bëhet simbol i një Shqipërie, historikisht të varfër, të izoluar nga bota, dhe të abuzuar–një azil ku sundojnë matrapazët dhe hafijet e të huajve.

Pavarsisht një skene minore diku afer fundit ku përmendet vetëm një herë Partia Komuniste–skenë që zgjat vetëm 37 sekonda–nuk ka asnjë dozë politizimi apo deformimi të historisë.

Në Europen Lindore vetëm Rumunët dhe Jugosllavët kanë arritje te ketij niveli.

Art I vërtetë flet me imazhe, vetëm përmes tyre mbrihet te kuptimi. Lulekuqet mbi Mure flet me imazhe të fuqishme sinematike dhe ka një vëmëndje të përkorë ndaj detajit.

Ky film ma përforcoi bindjen pse disa prej kritizerve më të ashpër të ketyre lloj filmave, ndodh të jene grafomanë që fantazojnë pa imagjinatë–shkaku kryesor pse shkrimet e tyre nuk ngrihen dot mbi nivelin e diaresë verbale.